Fotografie in 360 graden

Stap eens in de virtuele wereld met panorama fotografie. Er zijn verschillende soorten panoramische foto’s met uiteenlopende afmetingen, we hebben het deze keer specifiek over 360 graden fotografie, dat zijn afbeeldingen die het complete horizontale beeld opnemen. Dit soort foto’s kun je op een normale monitor bekijken, ze komen pas echt tot leven met een tablet of Virtual Reality bril. Hoe kun je dit soort foto’s maken, en wat zijn de mogelijke toepassingen van 360 graden foto’s?

Panorama Mesdag

Op zich zijn panorama afbeeldingen niet nieuw, het bekendste voorbeeld in Nederland is de Panorama Mesdag, een schilderij van 14 meter hoogte en maar liefst 120 meter in omtrek. Het is een schilderij van de Noordzee met zicht op de duinen, Scheveningen en Den Haag. Omdat je compleet rond kunt kijken lijkt het net alsof je in de negentiende eeuw op het strand staat. Tegenwoordig is het niet nodig om een schilderij te maken, met een 360 graden camera of zelfs met een smartphone kun je zelf deze beelden maken.

Google houdt van panorama fotografie

We gebruiken Google om de wereld te ontdekken, naast zoeken op woorden maakt Google ook gebruik van andere soorten media waaronder kaarten via Google Maps, afbeeldingen en Street View. Dat laatste is in feite een collectie aan 360 graden foto’s die gemaakt zijn met speciale camera’s op het dak van een auto. Deze auto’s rijden de hele wereld rond en maken steeds panorama foto’s. Zo kun je compleet om je heen kijken. Naast Street View is er tegenwoordig ook Business View, daarmee kun je ook een kijkje nemen in winkels, horeca gelegenheden of in musea. Fotografen met een certificaat van Google mogen deze 360 graden foto’s toevoegen aan de bedrijfsinformatie, niet iedereen mag deze foto’s toevoegen vanwege de voorwaarden die gesteld worden aan de beeldkwaliteit.

Hoe maak je 360 graden foto’s?

Vroeger waren er speciale spiegelbollen die je op een camera kon plaatsen, zo kun je het complete beeld rondom de camera vastleggen. Tegenwoordig werkt het meestal door meerdere foto’s te nemen en die met software aan elkaar te lassen. Dat kan met twee foto’s op basis van groothoeklenzen, of met zelfs zestien camera’s die tegelijkertijd een foto maken vanuit een iets gedraaid standpunt. Dit soort camera’s variëren in prijs van pakweg honderd euro zoals de Ricoh Theta tot aan tienduizenden euro’s zoals de Google Jump. Naast de kwaliteit van de beeldsensoren zit er ook een groot verschil in resolutie. Bij panorama foto’s heb je aanzienlijk meer pixels nodig dan met een normale foto, zeker wanneer je de foto’s in een VR bril wilt bekijken.

Mono of stereo?

Bij deze twee termen zul je in eerste instantie denken aan geluid, toch kun je ook monoscopische en stereoscopische foto’s maken. Wij kunnen in drie dimensies zien omdat we twee ogen hebben die op een bepaalde afstand van elkaar staan. Elk oog ziet een licht verschoven beeld, onze hersenen maken daar een 3D plaatje van. Datzelfde is ook mogelijk met fotografie, je kent wellicht de View Master van vroeger wel met die dia schijfjes. Met deze viewer kun je foto’s met 3D effect ervaren omdat je twee foto’s ziet die gemaakt zijn met diezelfde, lichte verschuiving. Bij 360 camera’s werken sommige merken en modellen met monoscopisch beeld, en sommige met stereoscopisch beeld. Voor het 3D effect heb je wel een speciale viewer nodig.

Panorama fotografie met een app

Als je de mogelijkheden van panorama fotografie wilt testen zonder direct een camera aan te schaffen kun je met een app beginnen. Zowel Apple toestellen als de meeste Android smartphones kunnen al standaard panorama foto’s maken, er zijn ook (gratis) apps verkrijgbaar. Google heeft zelf een interessante en gratis Cardboard camera die met een smartphone stereoscopische foto’s kan maken waarbij ook het omgevingsgeluid wordt opgenomen. Je hebt dan wel een smartphone houder nodig voor Virtual Reality.

Virtual Reality brillen

Met een eenvoudige smartphone houder, van karton of kunststof, in combinatie met een smartphone kun je 360 graden foto’s in 3D bekijken op een levensgroot virtueel scherm. Je kunt in de rondte draaien en de omgeving bekijken alsof je daar zelf staat. Omdat het beeld zo groot wordt weergegeven is het van belang dat de foto’s met een hoge resolutie worden gemaakt. Naast panorama foto’s worden er ook veel 360 graden video’s gemaakt, zelfs met YouTube of Facebook kun je deze afspelen.

Compositie uit handen van de fotograaf

De complete vrijheid van kijken kan voor de fotograaf ook als nadeel worden gezien. Je hebt als fotograaf geen controle meer over de compositie in het platte vlak, de toeschouwer kan zelf compleet rondkijken. Dat betekent niet dat je geen onderscheid kunt maken als fotograaf, je moet wel rekening houden met de complete situatie om je heen. Wanneer je bijvoorbeeld werkt met personen of objecten zul je die in 360 graden moeten positioneren, waarbij je weet dat het publiek op elk moment maar een deel van het beeld kan ervaren. Dat geeft compleet nieuwe uitdagingen aan de fotograaf. De belichting wordt ook een stuk uitdagender, je kunt immers geen flits naar één richting gebruiken, je zult de complete ruimte moeten uitlichten.

Aanvulling op de creativiteit van de fotograaf

Panorama fotografie zal de traditionele manier van fotograferen niet direct vervangen, het is een nieuwe manier om beelden vast te leggen. Zeker in combinatie met VR brillen is het een fascinerende manier om herinneringen vast te leggen met een complete immersie in het beeld waarbij de toeschouwer direct bij het creatieve proces wordt betrokken. Durf jij deze uitdaging aan?