Digitale fotocamera’s en Megapixels, dit moet je weten

Bij digitale fotocamera’s is het aantal pixels vaak het eerste wat vermeld wordt. Zijn het aantal Megapixels inderdaad de voornaamste factor bij het bepalen van de kwaliteit, of zijn er andere zaken die net zo belangrijk zijn, of misschien nog wel belangrijker? Laten we de zin en onzin van Megapixels eens onder de loep nemen, en pixel voor pixel bekijken.

Hoe werkt een digitale camera?

Een digitale camera heeft een beeldchip, een klein plat vlak met een beperkt aantal puntjes of pixels. Een miljoen pixels is één Megapixel. Hoe meer MP de camera heeft, hoe meer pixels worden vastgelegd wat in theorie betekent dat de foto meer detail heeft.

Andere factoren naast Megapixels

Die theoretische scherpte wordt niet altijd behaald omdat er andere factoren meespelen in de opbouw van de foto. Zo speelt de lichtgevoeligheid van de camera sensor een belangrijke rol, de snelheid van de processor en uiteraard ook de kwaliteit van de lens. Dit zijn de technische aspecten, daarnaast moet je ook rekening houden met de belichting, scherpstelling en trilling om slechts enkele externe factoren te noemen.

CMOS sensor en oppervlakte

Vroeger hadden camera’s CCD sensors, nu zijn het meestal CMOS sensors. Omdat camera’s redelijk compact moeten blijven moet de sensor zo klein mogelijk zijn. Wanneer een CMOS sensor met 20 MP op dezelfde oppervlakte als een sensor met 10 MP moet worden gemaakt zullen de afzonderlijke pixels op de sensor dus kleiner zijn. Dat betekent dat elke pixel minder licht vangt en de kwaliteit van de belichting niet altijd even goed is. Het is dus mogelijk dat een 10 MP foto er mooier uitziet dan een 20 MP foto omdat de sensor het licht over minder pixels hoeft te verdelen.

Megapixels en compressie

Meer pixels betekent meer ruimte. Als je een grote geheugenkaart hebt en altijd RAW foto’s maakt is dat meestal geen probleem, wanneer je compressie toepast kan dit wel een factor zijn. Als je een 20 MP foto tot een bestand van 1 MB wilt terugbrengen moet je veel meer data weggooien dan met een 10 MP foto. Je houdt dan meer pixels over, maar de foto zal er vlekkerig uitzien. Indien mogelijk comprimeer je pas jouw foto’s als je de juiste afmetingen bepaald hebt, dus schieten en bewerken in RAW of een ander ongecomprimeerd formaat kiezen heeft de voorkeur.

Wanneer zijn meer pixels belangrijk?

Als je een video opname wilt maken met jouw fotocamera in Full HD gebruik je een resolutie van 1920 pixels horizontaal en 1080 pixels verticaal. Dat is in totaal 2.073.600 pixels, dus ruim twee Megapixels. Voor Full HD video heb je dus niet meer nodig dan 2,1 MP. Bij fotografie ligt de lat vaak hoger, en de verhoudingen zijn ook anders. Een 1600 x 1200 foto staat gelijk aan 2 MP, een 4200 x 2800 foto staat gelijk aan 12 MP. Wanneer je een 4K monitor hebt heb je niet meer nodig dan 8 MP, toch kunnen camera’s vaak veel hogere kwaliteit foto's maken. In praktijk schiet een 2,1 MP camera vaak maar 1,92 MP. Dit komt omdat de sensor iets meer beeld opneemt dan je op de foto te zien krijgt. Camera’s met elektronische stabilisatie hebben aan de randen extra pixels nodig om het beeld stabiel te houden.

Foto’s bijsnijden

Je kunt niet altijd dicht genoeg bij het onderwerp komen, het kan ook zijn dat de compositie van de foto niet helemaal perfect is. Dan komen die extra pixels goed van pas. Je kunt de foto “croppen” ofwel bijsnijden en nog steeds meer dan voldoende pixels overhouden voor een mooie en scherpe afbeelding. Dit werkt meestal beter dan een digitale zoomfunctie op camera’s omdat hier digitale interpolatie en schaling gebruikt wordt die de beeldscherpte kan beïnvloeden.

Kijken op het scherm en printen

Beeldschermen maken gebruik van PPI ofwel pixels per inch, hoe hoger de PPI hoe kleiner de afbeelding wordt weergegeven. Dit is een absolute waarde, omdat software en websites vaak zelf de afbeeldingen schalen zul je hier niet zoveel van merken. Bij printen wordt DPI gebruikt ofwel dots per inch, voor drukwerk ligt de DPI normaal gesproken op 300. Meer is net als bij Megapixels niet altijd beter, want een professionele 300 DPI printer levert betere afdrukken dan een 600 DPI consumenten printer. Een standaard foto van 10 x 15 cm op 300 DPI heeft 1181 x 1772 pixels nodig, dat is ongeveer 2 MP dus. Voor een A4 heb je meer pixels nodig, maar je zult niet snel die 20 MP of meer van jouw fotocamera nodig hebben voor een mooie afdruk.

Hoeveel Megapixel voor 35mm film?

Als je digitaal met analoog gaat vergelijken is de standaard 35mm film een goede graadmeter. Als je wat betreft resolutie een overeenkomstig beeld wilt krijgen met 35mm film heb je een 25 MP digitale fotocamera nodig. Dit staat los van alle andere factoren, het gaat puur over de optische scherpte.

Zijn meer Megapixels belangrijk?

Het korte antwoord is “nee, meer Megapixels zijn niet belangrijk”. Vrijwel alle camera’s bieden meer MP dan je nodig hebt voor beeldschermen en print resoluties. En digitale bioscopen dan? Die gebruiken meestal 4K projectors met een resolutie van 4096 x 2160 wat neerkomt op 8.8 MP. Als dat genoeg is voor een groot bioscoopscherm zal het ook voldoende zijn voor jouw monitor of fotoalbum. Wanneer je voor een camera kiest let dan meer op het formaat van de CMOS sensor, de lens en de ISO waardes die je kunt bereiken. Een camera die in RAW kan fotograferen maakt ook verschil. Meer MP betekent ook dat je meer opslagruimte nodig hebt, een snellere kaart in de camera en dat de burst modus vaak minder foto’s kan schieten. Dus het lange antwoord is “voor de meeste mensen is 24 MP in praktijk niet beter dan 18 MP onder verder gelijkwaardige condities”.

Hoeveel Megapixels is voor jouw voldoende, en wat vind jij belangrijk aan een digitale fotocamera?

Door

Joop

op 30 Sep 2018

Laura, klopt het dat de CMOS die kleiner is bij digitale compact camera’s in vergelijking met Spiegelreflex camera’s ook niet zo goed is met zijn scherptediepte? Is hier een relatie. In ben namelijk hiermee niet tevreden bij gebruik van een Nikon P510 .

Reageren

Reactie plaatsen