Wat is HDR en wat kun je ermee?

Je hebt jouw fotocamera helemaal onder de knie. Je kunt snel scherpstellen, kiest de juiste ISO waardes op gevoel en stelt de f-stops in alsof het niets is. En dan vraagt er plotseling iemand of je ook wat HDR foto’s kunt maken. Wat nu weer, is fotograferen niet uitdagend genoeg, moeten we weer iets nieuws leren? HDR is een krachtig instrument in fotografie, je moet er wel de juiste toepassing voor vinden. Wat is het en wat kun je ermee?

Wat is HDR?

De afkorting HDR staat voor High Dynamic Range. Dat houdt in dat afbeeldingen een zeer hoog dynamisch bereik hebben, zowel donkere delen als lichte delen zijn goed zichtbaar. De meeste foto’s hebben een beperkt dynamisch bereik, dit wordt door fotografen gebruikt om sfeervolle opnames te maken met veel contrast. Maar het menselijk oog ziet veel meer detail dan de gemiddelde camera, en soms moet je foto’s maken waarbij je donkere en lichte delen duidelijk in beeld wilt brengen.

Voorbeeld: Je staat in een donker kapelletje en wilt een foto maken met de deuropening en de natuur buiten. Dan moet je kiezen voor optimaal licht in de kapel en buiten een witte vlek, of de natuur prachtig in beeld met een diep zwart kader wat het kapelletje moet voorstellen. Met HDR fotografie kun je beide delen duidelijk laten zien.

Hoe maak je een HDR foto?

Er zijn camera’s met een zeer hoog dynamisch bereik waarmee je HDR foto’s kunt schieten. Ook zijn er goedkopere oplossingen waarbij het toestel meerdere foto’s schiet met andere belichting en daar een compositie van maakt. Je kunt ook met beeldbewerkingssoftware het bereik digitaal vergroten. De laatste methode zal niet altijd het gewenste resultaat opleveren.

Tonemapping

Wanneer je het dynamisch bereik van een HDR afbeelding reduceert om het weer te geven op een beeldscherm met een lager bereik kunnen de kleuren flets worden. Er lijkt contrast te ontbreken in de foto. Met tonemapping kan contrast weer worden toegevoegd. Wanneer je dit effect erg groot maakt geeft het de foto een surrealistisch uiterlijk.

Wanneer gebruik je HDR?

Er zijn situaties waarin het ideaal is zoals:

• Een locatie met zeer veel verschil tussen licht en donker, bijvoorbeeld een interieur met een raam tijdens een heldere dag.
• Een ruimte die verlicht wordt met een kaars waarbij de omgeving donker is, en de vlam juist heel licht.
• Een open vuur tijdens de zonsondergang.
• Een landschap met een heldere of licht bewolkte lucht.
• Oude gebouwen met weinig licht zoals oude kerken of tempels.

Wanneer gebruik je geen HDR?

Er zijn ook situaties waarbij het juist niet het gewenste effect geeft zoals:

• Een contrastrijke compositie met een silhouet die afsteekt op een achtergrond met belichting.
• Een opname waarbij het licht zeer egaal verspreid wordt.
• Wanneer je een “natuurlijke” foto wilt maken.

Wanneer je een camera hebt met HDR functie is het zeker de moeite waard om daarmee te experimenteren. Ook smartphone camera’s hebben vaak een functie voor HDR op basis van meerdere foto’s. Houd er rekening mee dat een normale foto niet alle informatie heeft om met software een perfecte HDR foto te maken, met RAW bestanden heb je wel een groter bereik om mee te werken.